KABIZLIKTA GENEL YAKLAŞIM
Kabızlık (konstipasyon) teşhisinin doğru konabilmesinde ilk kural hastanın şikayetleri ile ilgili titiz bir öykü almaktır.Kabızlık teşhisi konulurken hastanın defekasyona (dışkılama) haftada 3’ten az sıklıkta çıkıyor olması, gaita kıvamının aşırı sert olması, tuvalette uzun süre kalma gereği yaşanıyor olması, dışkılama için ıkınma gereği doğması yahut el-parmak yardımı gerekiyor olması gibi durumların mevcudiyeti gözden geçirilmelidir.Vakaların %90’dan fazlasında kabızlık yapan bir sebep tespit edilememektedir.Bu durumlarda problem yoğun hidrasyon (sıvı alımını artırmak) , egzersiz ve diyetteki fiber oranının artırılması ile çözülmeye çalışılır.Diyetin özellikleri, mevcut psikososyal faktörler ve hastanın varsa diğer hastalıkları nedeniyle kullanmakta olduğu ilaçların muhtemel yan etkisi mutlaka göz önüne alınmalıdır.Hastanın fiziki muayenesi ve rektal tuşe (parmakla muayene) ile barsaklarının son 10cm’lik kesiminin muayenesi kabızlığa sebep olan tehlikeli birçok rahatsızlığın ekarte edilmesini sağlayabilir yahut boşalma problemini akla getirebilecek bulguların (örn. artmış anal sfinkter tonusu ) tespit edilmesini sağlayabilir.
Şayet hastada makattan kanama, kansızlık yahut kilo kaybı gibi belirtiler mevcutsa hastaya sigmoidoskopi (kısa kolonoskopi) veya daha garantili olması için kolonoskopi yapılması gerekir.Bu kolonoskopi hususu özellikle kabızlık çeken hasta 40 yaş üzerinde ise daha da önem kazanmaktadır.Sigmoidoskopi yahut kolonoskopi ile ortaya çıkarılacak en önemli durumlar darlık alanları ve kalın barsak kanseri gibi rahatsızlıklardır.Kolonoskopi sırasında barsak iç duvarında şüpheli bir durum tespit edildiğinde ise o bölgeden biyopsiler alınarak teşhis kesinleştirilir.Serumda kalsiyum ve tiroid hormonlarının seviyelerinin ölçülmesi kabızlığa sebep olan dahili bir hastalığın durumunu ortaya koyması açısından faydalı olur.
Diyetteki fiber içeriğinin artırılmasının yetersiz kaldığı durumlarda ozmotik laksatifler, gliserin supozutuar yahut muhtelif enemalar kullanılarak barsak huyunun disipline edilmesi gayretleri ön plana alınmalıdır.Dışkılama için aşırı zorlanılması hemoroid rahatsızlığını tetikleyebilir yahut sarkık perine sendromu yaratarak bir süre sonra tıkanıklık tarzı dışkılama güçlüğüne zemin hazırlayabilir.Tüm bu tedbirlere rağmen cevap alınamayan vakalarda şiddetli – inatçı kabızlık söz konusudur ve daha detaylı tetkiklere , daha etkin ilaç tedavilerine geçilmelidir.
